Edukacja w rekonstrukcji historycznej

Poniższy tekst powstał 4 lata temu na zlecenie - nie został jednak wykorzystany. Dlatego postanowiłam opublikować go tutaj, na swoim blogu.

Monika Żebrowska 

Edukacja w rekonstrukcji historycznej 

Rekonstrukcja historyczna to nie tylko próba odtworzenia przedmiotów, ubiorów, zachowań, zwyczajów z epoki, ale także swego rodzaju misja. Pokazywanie historii w sposób interesujący, zupełnie odmienny od tego znanego ze szkoły powoduje, że rekonstruktorzy stają się w pewien sposób nauczycielami.

Odtwórstwo historyczne nie kończy się na imprezach historycznych, podczas których inscenizowane jest jedno szczególne wydarzenie, zazwyczaj bitwa, a przy okazji aranżowane jest tło historyczne w postaci obozu wojskowego, pokazów rzemiosła itp. Odtwórstwo to ciągłe badania i poszerzanie wiedzy teoretycznej i praktycznej. Prawdziwe odtwórstwo ma wtedy sens, kiedy zdobyta i usystematyzowana wiedza przekazywana jest dalej. Nowoprzyjęte osoby do grup historycznych korzystają z niej w ogromnym stopniu, ale nie tylko one. Najbardziej cenna jest umiejętność dotarcia do szerszego grona odbiorców i zainteresowanie historią.

Rekonstruktorzy zazwyczaj chętnie współpracują ze szkołami, ośrodkami kultury, muzeami. Organizowane są spotkania, podczas których zaproszeni przedstawiciele grup prezentują ubiory z epoki, mundury, broń, rzemiosło. Pokazy odbywają się grupach o wielkości pozwalającej na bezpośredni kontakt tak, aby każdy mógł maksymalnie doświadczyć historii.

Bardzo podatnymi grupami na tego rodzaju edukację są dzieci oraz młodzież, ale do każdej z nich trzeba dotrzeć w inny sposób. Dzieci są wzrokowcami, lubią poznawać przez doświadczenie. Dlatego podczas spotkań w tej grupie najlepiej zainteresować ją przedmiotami. Opowiadając historię należy pokazywać, np. jak wyglądał żołnierz, co nosił ze sobą, z czego jadł, na czym spał – w ten sposób przybliżamy im obcy, odległy świat i pozwalamy lepiej go zrozumieć.

Z kolei na spotkania ze starszą młodzieżą warto przygotować kilka anegdot lub ciekawostek. Poprzez przedstawianie wydarzeń historycznych w powiązaniu z ciekawym zdarzeniem zakulisowym, czy tłumaczenie istoty działania, np. rzeczy codziennego użytku, sprawiamy, że nauka historii przychodzi niemal nieświadomie. Sposób przekazywania informacji jest zupełnie inny od tego w podręcznikach, a jednocześnie jest jego doskonałym uzupełnieniem.

Umiejętnie prowadząc spotkanie można sprawić, że młodzi ludzie chętniej zajrzą do podręczników, a nawet sięgną do innych opracowań, czy pamiętników. Powoływanie się na prawdziwe wspomnienia ludzi z epoki podczas spotkań z młodzieżą, jest świetnym pomysłem na zainteresowanie tematem. Uświadomienie, że słynne wydarzenia historyczne opisywane na kartach podręcznika były udziałem zwykłych ludzi, którzy widzieli je i opisywali z własnej perspektywy, w sposób subiektywny, czasem nie znając ich przyczyn, a tym bardziej nie wiedząc, jakie będą ich skutki, jest istotą dotarcia do odbiorcy.

Podczas wspomnianych na początku imprez historycznych również nie brakuje okazji do przekazywania wiedzy. Pokazy rzemiosła zawsze gromadzą wielu widzów, którzy obserwują, zadają pytania, komentują. Ale nie tylko rzemiosło przyciąga uwagę. Sprzęt wojskowy, sposób prowadzenia musztry, wygląd poszczególnych uczestników – wszystko przyciąga wzrok i zachęca do rozmowy.

W trakcie trwania imprezy aranżowane są krótkie pokazy, do których można zaangażować większą ilość ludzi dzięki temu, że w terenie jest więcej możliwości działania niż w budynku. Takie prezentacje również gromadzą wielu obserwatorów, w ten sposób też wielu ludzi zainteresowało się odtwórstwem i wstąpiło do grupy rekonstrukcji historycznej.

Coraz większa popularność inscenizacji historycznych dowodzi potrzebie edukacji w tym zakresie.